آب که از منابع تجدید شونده حیات و منابع طبیعی محسوب می شود پیوسته در طبیعت در حال تولید بوده که حتی نزولات آسمانی هم که تامین کننده آب شیرین هستند از آب جاری رودخانه ها و رودها و نهایتا دریا نشات می گیرد.

متاسفانه همواره آب رودخانه ها و رودها در نظر مردم آب رونده و در جریانی است که آلودگی را با خود برده و کاملا سالم است! غافل از اینکه آلودگی های درون این آبها که عمدتا ناشی از زباله ها و پسماندهای صنعتی و غیر صنعتی است سرشار از انواع میکروب هاست که به شدت سلامتی انسان را تهدید می کند و هنگامی این مهم به اوج می رسد که زباله ها بر روی آّب رود یکجا جمع و بصورت سد درآید و مدتها نیز به همان صورت باقی بماند.

کاهش ورود آلاینده ها به داخل آب و نیز انتقال منابع آب آلوده به نقاط دوردست از راه های جلوگیری از انتقال بیماری های ناشی از آب آلوده به انسان است که متاسفانه کمتر شاهد آن هستیم.

آلودگی هایی که بطور مستقیم در این رابطه دخالت دارند شامل وارد ساختن پسابهای کشاورزی، فاضلاب های خانگی و صنعتی و نیز انواع زباله و آلودگی هایی که غیر مستقیم تهدید کننده هستند شامل فعالیت های صنعتی آلوده کننده هوا می باشند که بارش باران های اسیدی را منجر می شوند کمتر کنترل شده و متاسفانه این موارد در رودخانه ها و رودهای استان هم مشاهده می شوند که جای بسی بررسی و پیگیری اساسی دارد.

آنچه می خوانید گزارشی است پیرامون گندآب رود که به واقع مرز بین چالوس و نوشهر محسوب می شود.  آلودگی تاسف بار این رود از دید مسوولین پنهان مانده که جای تعجب دارد!

تماس یکی از ساکنین کوچه سیمین جنب هتل ملک چالوس که در مجاورت این رود قرار دارد با نگارنده حقیقتی را آشکار ساخت که جز تاسف حرفی برای گفتن برایم باقی نگذاشت! 

فرزین الکایی عاجزانه خواست تا با به تصویر کشیدن و گزارشی پیرامون این رود که با گذشتن از کوچه سیمین بویژه منزل مسکونی اش مشکلات عدیده ای را بوجود آورده تلنگری را بر مسوولین امر وارد سازیم تا شاید به فکر آیند و حداقل برای یکبار هم که شده سری هم به این نقطه به شدت آلوده بزنند.

قبل از مراجعه هرگز تصور نمی کردم با چنین صحنه اسفناکی مواجه شوم! انبوه زباله های پلاستیکی، ظروف یکبار مصرف، یونولیت، قوطی روغن، چوب پنبه و .. که همگی جلبک زده هم بودند شناور بر روی رود که کاملا آب رود را پوشانده و انباشت شده بودند متعجبم ساخت.

به هنگام عکس گرفتن از زباله های شناور پشه ها صورتم را پوشانده و حتی با ضربات دست هم متواری نمی شدند!! حتی در حاشیه رود که خشکی محسوب می شد تا مچ پا در گل و لای فرو رفتم!! اوج این انباشت ها جنب دیوار منزل الکایی است که پس از سه سال تحمل خطرات و اثرات ناشی از این آلودگی به تنگ آمده و تقاضای رسیدگی دارد.

فرزین الکایی که به علت مجاورت مستقیم منزل وی با رود و محل انباشت زباله ها دچار مشکلات عدیده شده در این رابطه می گوید: سه سال است ساکن این منطقه هستم و متاسفانه طی این مدت متحمل سختی ها و مشکلات زیادی که ناشی از زباله ها و حشرات و نیز بالا آمدن آب به هنگام بارندگی بوده شدیم. به محض بارندگی شدید آب رود حدود یک متر بلاتر از سطح حیاط منزلم سرازیر شده که علاوه بر حیاط کوچه را هم کاملا مسدود و تردد را برای خانواده من و همسایه ها سخت می کند. پیش آمده در پی بارندگی و بالاآمدن آب دو روز از منزل خارج نشدیم و فرزندم هم به مدرسه نرفت.

وی با اشاره به اینکه طی این چندسال مشاهده نشده مسوولی از این منطقه بازدید کند گفت: این رود تامین کننده آب زراعی از سمت بالای اشکاردشت و نیز روستاهای کوشکسرا، هلستان، خزر، شریعت آباد، بهارسرا، مجید آباد و ... است که متاسفانه به شدت آلوده و خطرساز می باشد.

الکایی با تاکید بر اینکه سالها کشاورزان با هرس علفهای هرز و بریدن شاخه های درختان مسیر رود که موجب انباشت زباله می شد آب زراعی خود را تامین کرده اند تصریح کرد: مشکل اصلی معطوف به اهالی این کوچه بویژه منزل من که در بن بست آن قرار دارد می باشد. طی این سالها با هزینه شخصی اقدام به دفع زباله از مسیر رود در مجاورت منزلم کردم، بعضا تا گردن در آب فرو رفتم تا مبادا آب و زباله ها به منزلم سرازیر شوند و خطر بیماری های گوناگون را به جان خریدم. پشه ها و حشرات موذی هم به شدت آزارمان می دهند. خودتان هم میدانید این پشه ها حامل بیماری های خطرناکی هستند که اهالی را تهدید می کند.

تعجبم از این است که مسوولین امر از چنین جریان اسفناکی بی اطلاع هستند. شاید باورتان نشود اگر آنانکه به دنبال پلاستیک کهنه هستند در این چند سال نبودند و با بردن انبوهی از زباله ها کمک مان نمی کردند وضع مان بسیار بغرنج تر از این هم می شد.

وی در پایان با اشاره به اینکه چندسال قبل از این رود ماهی صید می شد گفت: فکر می کنم مسوولین خودشان هم با دیدن این وضع شوکه شوند. متعجبم که یکی از روسای ادارات شهرستان ساکن این کوچه است و تا کنون اقدامی انجام نداده است.

دیدن منظره اینچنین اسفناک موجب شد تا به اتفاق ایشان از مسیر رود تا ساحل دریا این رود را تعقیب کنیم. در مسیر با چند تن از ساکنین تعدادی از روستاها همکلام شدم. (در نقطه ای هم این رود از محوطه فرودگاه نوشهر گذر می کرد که امکان ورود بدان برایم میسر نبود.)

حاج آقا شكروي از اهالي محل نيز با بيان اينكه به نهادهاي مربوطه نامه زده و يا مراجعه كرديم ولي متاسفانه تاكنون هيچگونه اقدامي صورت نگرفت گفت: زباله به حدي روي رود را پوشانده كه نشان نمي دهد آب زير آن جريان دارد، عمق آب در برخي نقاط به دو متر هم مي رسد درحاليكه اگر بچه اي به هواي آنكه رود خشك است داخل رود شود غرق مي شود!

کیا از اهالی بهجت آباد هم ضمن ابراز تاسف اظهار داشت: با اینکه منزلم در مجاورت رود نیست اما خطرات ناشی از آلودگی و زباله ها را لمس می کنیم. در فصل تابستان گرمای طاقت فرسای ناشی از رود و نیز حشرات به شدت آزارمان می دهد. با این حال برای ساکنین مجاور رود نگرانیم که چگونه این اوضاع را تحمل می کنند.

جهاندار از ساکنین اشکاردشت هم از عدم رسیدگی و پیگیری مسوولین بویژه محیط زیست در رابطه با این رود گلایه داشته و می گوید: محیط زیست متولی اصلی این موضوع است. این فاجعه ای است که به شدت و مستقیما با سلامتی مردم ارتباط دارد و متاسفانه تنها چیزی که برای مسوولین ذیربط مهم نیست سلامتی مردم است.

خزایی از ساکنین بهارسرا هم می گوید: تعجب ما از این است که برخی افراد بی مسوولیت که به نظر می رسد منشاء عمده این زباله ها رستوران یا هتل باشد به راحتی و با خیال آسوده زباله ها را به رود می ریزند و کسی هم نسبت به این مهم جلوگیرشان نیست.

پالوج از اهالی مجیدآباد هم با ابراز تاسف از وضعیت اسفبار این رود می گوید: بیش از هرچیز بوی بد و پشه ها ساکنین مجاور رود را آزار می دهد. بعضا پشه هایی در حاشیه این رود هستند که با نشستن بر سر و صورت مردم موجب بیمار شدن شان می شود.

حتی گزیدگی بعضی از این پشه ها بروز بیماری های پوستی، کبود شدن چشم و صورت را منجر شده و هزینه های زیادی را بابت درمان روی دستشان می گذارد. در گرما بوی بد حتی تنفس را برای ساکنین مجاور سخت می کند. شاید اگر مسوولین خود جای ساکنین مجاور رود بودند هرگز راضی به ادامه زندگی در این نقطه نمی شدند.

نمی دانم در این رابطه از کدام نهاد باید پاسخ خواست؟! محیط زیست؟ بهداشت؟ منابع طبیعی؟ امورآب؟ آب و فاضلاب؟ و .... چالوس و نوشهر؟ چه کسی پاسخگوی اینهمه بی توجهی بویژه مسیر رود در نقاطی چون کوچه سیمین است؟ مگر نه اینکه حفظ محیط زیست مهمترین اصل در حفظ سلامتی جان انسانهاست؟

مگر می شود مسوول ذیربط از چنین آلودگی بی خبر باشد؟!! انگل های شیرابه زباله ها در صورت ورود به آبهای مورد استفاده منجر به بیماری های بعضا غیر قابل درمان می شوند. چه تضیمنی وجود دارد که افرادی که تا گردن در رود فرو می روند تا از ورود آب و زباله به منازل خود جلوگیری کنند  مبتلا به بیماری نشده باشند؟ بیماری هایی که مواد شیمیایی در آن دخالت دارند و یا بیماری هایی چون اسهال خونی، بیماری های عفونی و ... ناشی از آب آلوده نباید با این سهل انگاری ها جان هموطنان مان را به خطر بیاندازد. ب

یماری های خطرناک که توسط حشرات ناقل که تغذیه و تولید آنها در مجاورت آب آلوده صورت می گیرد را ساده نگیریم. این بیماری ها ربطی به مصرف یا تماس انسان با آب ندارد، در پشه دها و حشرات دور آب انبارها، آبهای راکد و کم عمق و .. وجود دارد که گاها جبران ناپذیرند. انتشار بوي نامطبوع، تجمع و تکثير حشرات و جانوران موذي ، آلودگي خاک و منابع آب، آلودگي غذا توسط حشرات و گرد و خاک، بروز و شيوع بيماري ها مشکلات جدی را به دنبال خواهد داشت.

منابع و مخازن آب از جمله رودخانه ها و رودها محل مناسبی برای رشد باکتری های بیماری زاست. این مخازن زمینه را برای رشد میزبانهای واسط انگلها چون حلزون ها، گیاهان آبزی، حشرات گزنده، پشه ها و ... آسان می کند و در این باره محیط زیست و دیگر نهادهای مربوطه باید پاسخی برای سوال های مطروحه داشته باشند.

نکته پایانی: پنج شنبه شب گذشته در بخش گفتگوی ویژه خبری با حضور مدیرکل محیط زیست استان مازندران به معضل زباله و محیط زیست پرداخته شد و طی آن گزارش هایی از شهرهای مختلف در رابطه با آلودگی محیط زیست به تصویر کشیده شد.

پرداختن به آلودگی تاسف بار گندآب رود بویژه در کوچه سیمین چالوس و شنیدن درد دل اهالی ساکن جنب رود که مشکلات عدیده ای را متحمل می شوند می توانست مهر تاییدی باشد بر عدم مسوولیت پذیری مدیرکل محیط زیست استان و مسوولان محیط زیست چالوس و نوشهر اما....!!

(وقتی مدیرکل در پاسخ به پرسش مجری مربوط به یکی از گزارش ها می گوید اصلا بی خبر هستم کاش قبل از برنامه گزارش را نشانم میدادید!! تعجب نمی کنیم که مسوول محیط زیست چالوس و نوشهر هم بگوید بی خبرم!!!)

گزارش و عکس: زهرا راه گل